Nationaal Register Railmonumenten



SKL 87- O&K 4692

INLEIDING
 
F. Noordink
ObjectaanduidingSKL 87- O&K 4692
Categorie/klasseIndustriespoor
Soort objectOverig tractiematerieel
TypeBbm - M (verbrandingsvloeistof benzine) 7,5 PS
Bouwjaar1932
Ontwerper(s)Montania
Producent(en)Orenstein & Koppel A.G.
Nordhausen
Duitsland
Gebruiker(s)De locomotief is nieuw met een spoorwijdte van 900 mm geleverd aan de Gemeentelijke Gasfabriek in Enschede. Op een later (vooralsnog onbekend, maar waarschijnlijk pas rond 1958) moment is de locomotief verkocht aan Aannemersbedrijf v/h Joosten te Enschede.
In 2008 kwam de locomotief terecht bij Steenfabriek De Werklust in Losser. In 2023 is de locomotief is gekocht door de Nederlandse Smalspoorweg Stichting/ Stoomtrein Katwijk Leiden.
Periode oorspronkelijk gebruik1932-1950
Regio oorspronkelijk gebruikEnschede, Twente, Overijssel
GeschiedenisDe locomotief is op 14 april 1932 geleverd via de vestiging O&K-Amsterdam aan de Gemeentelijke Gasfabriek in Enschede. Op een later (vooralsnog onbekend, waarschijnlijk na 1958) moment is de locomotief verkocht aan Aannemersbedrijf v/h Joosten te Enschede.
Opmerkingen inleiding
BESCHRIJVING OBJECT
FunctieBij de Gemeentelijke Gasfabriek in Enschede vervoerde de locomotief bluswagens met cokes naar de blusinrichting. Na verkoop aan aannemer Joosten zal zij vooral zand vervoerd hebben.
Techniek
Bouwwijze
VormUiterlijke kenmerken: Kleurstelling olijf-groen
: Verbrandingsmotor (benzine; benzol)
Opmerkingen beschrijving
WAARDERING OBJECT
Cultuurhistorische waarde
StatusA
MotivatieBenzinelocomotief O&K fabrieksnr 4692 representeert een belangrijke ontwikkeling in de geschiedenis van het Nederlandse railvervoer, namelijk de invoering van verbrandingsmotortractie. De eerste tractievoertuigen werden daarbij niet aangedreven door dieselmotoren, zoals later gebruikelijk werd, maar door benzinemotoren. Dit object is een zeer zeldzame representant van deze ontwikkeling omdat het de enige locomotief in Nederland is, die nog de originele benzinemotor heeft.

Daarbij is het interessant dat voor deze locomotief ook nog gedurende zekere tijd benzol als brandstof is gebruikt. Motoren uit deze tijd konden door het verwisselen van sproeier gemakkelijk voor een andere brandstof (zoals benzine, benzol, spiritus, petroleum) geschikt worden gemaakt. Het lijkt echter onwaarschijnlijk dat, zoals de collectiehouder stelt, aannemer Joosten voor deze loc benzol als brandstof gebruikt heeft. Benzol zal immers voor hem moeilijk verkrijgbaar geweest zijn. Wel zou de Gemeente Gasfabriek Enschede de loc op benzol gestookt kunnen hebben, omdat benzol een bijproduct van een gasfabriek is.
Waardering doorBeoordelingscommissie Nationaal Register Railmonumenten
Opmerkingen
Authenticiteit
Status
MotivatieDe informatie over dit object is afkomstig uit het Nationaal Register Railmonumenten. Binnen dit register wordt (nog) niet structureel op authenticiteit beoordeeld.
Waardering doorBeoordelingscommissie Nationaal Register Railmonumenten
Opmerkingen
HUIDIGE EIGENDOM
Eigenaar/beheerderParticulier
Opmerkingen eigendom
ILLUSTRATIES
Historische toestandIngevoerd
        CreditsJ.W. Keppels
StreeftoestandIngevoerd
        CreditsF. Noordink
Opmerkingen illustraties
INFORMATIE OBJECT
Registernummer2.000.0791
Meer informatie bij/viaNationale Museummaterieel Database: www.nmld.nl/index.php?page=object&id=2728&lan=nl
Opmerkingen informatie